„Marsylianka” to hymn narodowy Francji. Jest to pieśń wykonywana w czasie ważnych dla kraju wydarzeń, ale również jeden z głównych symboli Francji, ważny element historii i tożsamości narodu francuskiego. Jest jednym z najbardziej znanych i najlepiej rozpoznawalnych hymnów narodowych na świecie. Doczekała się również wielu interpretacji: Serge Gainsbourg zaśpiewał ją z podkładem…reggae.
Marsylianka i jej burzliwa historia
„Marsylianka” jest pieśnią patriotyczną, definitywnie przyjętą jako hymn narodowy Francji w 1879 roku.
Słowa i muzykę stworzył Rouget de Lisle w 1792 roku dla Armii Renu w Strasburgu, po wypowiedzeniu wojny Austrii. Początwko była to wojenna pieśń, hymn wolności, patriotyczne wezwaniee do ogólnej mobilizacji i do walki z obcym najeźdźcą.
Jednak wielką popularność zdobyła w czasie Rewolucji Francuskiej w 1789 roku. Wówczas jako pierwsi na ulicach Paryża zaśpiewali ją żołnierze z Marsylii. Tak powstała jej nowa nazwa, najpierw „Marche de Marseille”, a później ostatecznie „La Marseillaise”, czyli „Marsylianka”. Ta pieśn po raz pierwszy została uznana hymnem narodowym w 1795 roku. Jednak już w 1804 roku, za czasów panowania Napoleona Bonapartego, została zniesiona z tego zacnego miejsca.
W 1830 roku, francuski kompozytor Hector Berlioz opracował nową aranżację muzyczną „Marsylianki”.
W końcu, w 1879 roku została ponownie, i już definitywnie, przyjęta jako hymn narodowy Republiki Francuskiej.
Marsylianka posiada 7 zwrotek, 6 pierwszych napisał Rouget de Lisle, a autor 7. zwrotki pozostał anonimowy.
Tekst oraz tłumaczenie na język polski
Oto tekst i tłumaczenie części „Marsylianki”: 3 zwrotek i refrenu.
Allons enfants de la Patrie, Le jour de gloire est arrivé ! Contre nous de la tyrannie, L’étendard sanglant est levé, L’étendard sanglant est levé, Entendez-vous dans les campagnes Mugir ces féroces soldats ? Ils viennent jusque dans vos bras Égorger vos fils, vos compagnes ! Refrain: Que veut cette horde d’esclaves, Quoi ! des cohortes étrangères |
I naprzód marsz, Ojczyzny dzieci, Bo nadszedł chwały naszej dzień. To tyran przeciw nam zawiesił Zbroczony krwawo sztandar ten. Zbroczony krwawo sztandar ten. Słyszycie z bitew pól niesiony. Żołnierzy przeokrutnych ryk? Już idą, nam zaciągnąć stryk, By zarżnąć nasze syny, żony Refren: Cóż chce służalczy tłum i zmowy Co? Stopa obcych najezdników |
źródło: pl.wikipedia.org
Marsylianka i jej interpretacje, w tym… reggae
„Marsylianka” doczekała się wielu interpretacji. Poniżej przedstawiam kilka wykonań hymnu Francji.
1. Najbardziej szokującą i odważną interpretację zaaranżował nie kto inny jak Serge Gainsbourg, wielki skandalista francuski. Jest to Marsylianka w stylu reggae !
Jak sam Gainsbourg przyznawał w wywiadach, pewnego dnia otworzył swoją wielką encyklopedię „Grand Larousse” na stronie „Marsylianka” i zobaczył, że od drugiego refrenu widniały słowa „Aux armes, et cætera” (tłum. „Do broni, i tak dalej”), co podpowiedziało mu tytuł swojej nowej piosenki.
Co ciekawe, kilka lat później, Serge Gainsbourg kupił oryginalny manuskrypt Rouget de Lisle, w którym „Aux armes et cætera” było napisane ręcznie na wysokości refrenów.
Nagranie piosenki, jak i całego albumu reggae o tym samym tytule, odbyło się na Jamajce. Serge’owi towarzyszyli jamajscy muzycy, w tym słynne trio I Threes, które śpiewało z Bob Marleyem. Płyta została wydana w 1979 roku.
Oczywiście, jak nietrudno się domyślić, piosenka wywołała poruszenie we Francji i oburzenie środowisk militarnych i konserwatywnych.
Jednak płyta odniosła duży sukces (ponad 600 tysięcy sprzedanych płyt), a poza tym piosenka przyczyniła się w bardzo dużym stopniu do popularyzacji reggae we Francji.
Jak widać, Serge Gainsbourg był nie tylko zdolnym muzykiem, ale i kreatywnym skandalistą.
Więcej o jego zdolnościach szokowania swoimi piosenkami pisałem w jednym z moich artykułów, w rozdziale
„Francuski piosenki o miłości erotycznej”
2. Słynna francuska piosenkarka Mireille Mathieu, również nagrała swoją wersję Marsylianki, jednak w wersji tradycyjnej.
Co ciekawe, francuska artystka wykonała Marsyliankę na Place de la Concorde, tuż po wynikach wyborów prezydenckich we Francji i wygranej Nicolasa Sarkozy’ego.
3. Interpretacja słynnego tenisisty i piosenkarza francuskiego Yannick Noah również jest bardzo oryginalna. Lekka, rozrywkowa i, tak jak w przypadku Gainsbourga, w stylu reggae.
Oto wykonanie „Marsylianki”, w czasie koncertu, nagrane amatorską kamerą.
„Marsylianka” z jednej strony jest poważnie traktowaną, patriotyczną pieśnią francuskiego narodu i Republiki Francuskiej, a z drugiej strony miała swoje oryginalne interpretacje w muzyce rozrywkowej, wywołując mniejsze lub większe poruszenie – co znaczy, że Francuzi nie boją się eksperymentować z muzyką, nawet jeśli to jest hymn narodowy państwa.